Sieci apteczne zawładną rynkiem

Niezależni aptekarze do niedawna z dużym dystansem podchodzili do prób konsolidacji rynku czynionych przez większych graczy. Dziś coraz więcej z nich decyduje się przystępować do sieci. Franczyza otworzyła drogę do tego biznesu także inwestorom spoza branży.

Firma Phoenix Pharma, tworząca sieć Apteka 1 naliczyła, że w Polsce działa już ok. 200 sieci aptecznych. Apteki wiążą się z hurtowniami lub tworzą grupy zakupowe. Placówki w sieci mogą należeć do jednego właściciela albo kilku osób bądź też skupiają się dzięki programom lojalnościowym, partnerskim lub franczyzowym. Według Phoenix Pharma, apteka sieciowa generuje przeciętnie dwukrotnie wyższy obrót niż pojedyncza placówka.

Pierwszą firmą, która zaproponowała aptekom zrzeszanie się w sieci, była DOZ SA, operator sieci Aptek Dbam o Zdrowie. Dziś dysponuje ona największą w Polsce siecią aptek działających pod wspólnym szyldem. Jest ich ponad 2,2 tys., w tym 651 własnych, ponad 360 franczyzowych i ok. 1200 partnerskich.

- Program Dbam o Zdrowie wystartował w 2001 roku i początkowo miał charakter wyłącznie systemu partnerskiego, zrzeszającego apteki biorące udział w programie lojalnościowym. Obecnie system ten traktujemy jako prefranczyzę, pierwszy etap współpracy przygotowujący apteki do ściślejszego związania się z siecią. Oczywiście nie narzucamy właścicielom aptek tego, jak długo ten etap powinien potrwać. To od nich zależy, kiedy podejmą decyzję. Jeśli nie są gotowi do wejścia w system franczyzowy, mogą pozostać na etapie współpracy partnerskiej tak długo jak chcą. Franczyza daje jednak dużo korzyści i coraz więcej farmaceutów się do niej przekonuje – mówi Ewa Wasiak, wiceprezes DOZ SA odpowiedzialna za rozwój sieci franczyzowej i parterskiej.

Farmaceuta ma wybór

Dbam o Zdrowie, choć największa, nie jest jedyną siecią, która walczy o względy farmaceutów. Inni czołowi dystrybutorzy leków także wdrażają systemy sieciowe dla aptek i także coraz częściej ewoluują one w stronę franczyzy. Farmacol (sieć Apteka z Sercem) oraz Phoenix Pharma (Apteka 1) poprzestają na razie na sieciach partnerskich. Tego typu forma współpracy łączy także aptekarzy współpracujących z największym dystrybutorem framaceutyków w Polsce, spółką Neuca w ramach sieci Świat Zdrowia i Apteka Dobrych Cen. Warto jednak dodać, że Neuca jeszcze w ubiegłym roku ogłosiła, że na bazie aptek partnerskich będzie także tworzyć sieć franczyzową.

Od razu na franczyzę zdecydowała się postawić ACP Pharma, właściciel sieci Mediq Apteka, która we współpracy z Akademią Rozwoju Systemów Sieciowych opracowała profesjonalny system franczyzowy powstały na bazie doświadczeń firmy zdobytych przy prowadzeniu ok. 200 własnych aptek Mediq.

- Początki były trudne. Gdy na początku 2010 roku startowaliśmy z naszą ofertą, franczyza na rynku farmaceutycznym była zjawiskiem nowym. Przeważały zapytania od inwestorów spoza branży, część z nich zresztą zdecydowała się na podpisanie umowy, tak więc takie osoby też mamy już w naszej sieci. Cieszy nas jednak także fakt, że coraz częściej zainteresowanie franczyzą Mediq Apteka wykazują właściciele działających aptek - mówi Ewa Perlińska, kordynator ds. franczyzy w sieci.

Oferta dystrybutorów leków nie wyczerpuje jednak możliwości współpracy czekających na aptekarzy.  Mogą oni także dołączyć do sieci tworzonych przez detalistów. Przykładem takiej sieci są Apteki Arnika, które stworzyły system franczyzowy na bazie dobrze funkcjonującej sieci kilkunastu punktów własnych. Kolejną tego typu siecią jest Bliska Apteka licząca już ok. 50 placówek, w tym 26 własnych. Otwarta ona jest także na współpracę z aptekami, które nie są zainteresowane franczyzą, ale chciałyby uczestniczyć w grupie zakupowej sieci. W sumie grupę tę tworzy już ponad 100 jednostek. Kolejnym projektem jest sieć Tak Dla Zdrowia, współtworzona przez spółkę Tak Dla Zdrowia, prowadzącą apteki oraz spółkę Kiwi Art, studio kreacji i komunikacji społecznej, biznesowej oraz marketingowej. 

Wkrótce wystartuje kolejny system franczyzowy dla aptek. Jak dowiedział sie portal FranczyzawPolsce.pl, Akademia Rozwoju Systemów Sieciowych zakończyła niedawno prace nad systemem dla sieci aptek samoobsługowych Nowa Farmacja, która obecnie ma 20 placówek własnych. Firma zamierza wkrótce rozpocząć nabór franczyzobiorców. Podobnie jak inne sieci z branży, zaproponuje także farmaceutom, którzy nie są jeszcze gotowi na pełną franczyzę, udział we wspólnej platformie zakupowej.

Sieci apteczne rosną

Zainteresowanie przystępowaniem do sieci aptecznych jest coraz większe. Powodem jest bardzo konkurencyjny rynek. W Polsce jedna apteka przypada na ok. 3500 mieszkańców, podczas gdy średnia dla innych krajów Europy to jednak apteka na 5000 mieszkańców.

- Pacjenci dużą wagę przykładają do cen w aptekach i kupują tam, gdzie jest taniej. Pojedyncza apteka nigdy nie będzie w stanie wynegocjować z producentami i dystrybutorami leków takich rabatów jak sieć i w związku z tym nie będzie mogła zaproponować tak atrakcyjnych cen jak apteka sieciowa. Wspólna realizacja zamówień to główna, choć nie jedyna zaleta franczyzy. Do tego dochodzą szkolenia personelu poprawiające jakość obsługi, wspólne promocje, gazetki i programy lojalnościowe – wylicza Barbara Szostek z sieci Apteki Arnika.

I dodaje: - Obecnie w naszej sieci działają 32 apteki. Połowa z nich to placówki franczyzowe, które uruchomiliśmy przez dwa lata funkcjonowania naszego systemu franczyzowego. Branża coraz lepiej postrzega tę formę współpracy, gdyż teraz nasz rozwój jest szybszy niż na początku. Obecnie mamy w trakcie realizacji 8 kolejnych otwarć jednostek franczyzowych.

Trend ten potwierdza także Ewa Wasiak, wiceprezes DOZ SA. - Zgłoszeń od właścicieli aptek jest tak dużo, że ciężko nam nadążyć z ich weryfikacją. Niestety nie wszystkich chętnych możemy przyjąć do naszej sieci. Dbamy o to, by nie tworzyć wewnętrznej konkurencji – wyjaśnia.

Na jakie korzyści może liczyć apteka przystępująca do sieci? Najważniejsze już wymieniliśmy: niższe ceny zakupu leków oraz  szkolenia dla personelu. Nie wyczerpują one jednak listy narzędzi wsparcia oferowanych przez franczyzodawców z tej branży.

W sieci Dbam o Zdrowie franczyzobiorcy otrzymują także m.in. dostęp do modelu merchandisingowego, dostęp do modelu gospodarki magazynowej, pomoc w zaplanowaniu odpowiedniej polityki cenowej dla apteki, obsługę informatyczną, a także stały monitoring obrotów, marży, ilości pacjentów oraz średniego koszyka zakupów apteki.

- Oferujemy bardzo szeroki zakres pomocy naszym franczyzobiorcom, ale to od nich zależy, czy będą potrafili to wsparcie wykorzystać. Farmaceuci nastawieni na zamiany, na poprawę jakości, wdrażanie nowych rozwiązań po przystąpieniu do naszej sieci potrafią osiągać naprawdę znaczący wzrost sprzedaży i dużo lepsze wyniki finansowe – zapewnia Ewa Wasiak.

Z kolei istotnym wyróżnikiem sieci Mediq jest model finansowy przygotowywany osobno dla każdej apteki, na podstawie którego można przewidzieć planowane koszty i przychody. - W pełni sprawdziły się wszystkie założenia do współpracy przedstawione na spotkaniach poprzedzających podpisanie umowy.  Odwiedza nas coraz więcej pacjentów. Wzrosły nasze obroty, a także marże – mówi Bogumiła Ludwikowska, franczyzobiorczyni prowadząca aptekę Mediq w Dzierżoniowie.

Apteka nie tylko dla farmaceuty

Franczyza otworzyła także drogę do branży inwestorom, którzy nie mieli z nią do tej pory do czynienia.

- Procedura otwarcia takiej placówki jest dość skomplikowana. Należy spełnić mnóstwo wymogów, odpowiednio przystosować lokal, zatrudnić fachowy personel. Jako franczyzodawca możemy przeprowadzić inwestora spoza branży przez cały proces. Mamy już w naszej sieci takie osoby – mówi Barbara Szostek.

Dodaje, iż branża farmaceutyczna jest postrzegana jako bardzo atrakcyjna przez osoby poszukujące pomysłów na biznes. Mimo dużej konkurencji na rynku, wciąż pojawiają się atrakcyjne dla aptek lokalizacje, np. na nowo budowanych osiedlach czy w powstających centrach hanldowych. Do tego, branża jako jedna z nielicznych okazała się całkowicie odporna na wszelkie zawirowania kryzysowe. Sprzedaż leków w naszym kraju od lat systematycznie wzrasta. Uruchomienie zupełnie nowej apteki wiąże się jednak z niemałym wydatkiem. Trzeba zarezerwować sobie na ten cel ok. 250 – 300 tys. zł.

- Rynek produktów farmaceutycznych to chyba jedyny rynek, który co roku odnotowuje systematyczny i dość spory wzrost. Jednocześnie kondycja pojedynczej apteki się pogarsza, co jest przede wszystkim wynikiem złego zarządzania i braku dopasowania się do zmieniających się potrzeb pacjentów. Te właśnie problemy jest w stanie rozwiązać franczyza, bowiem każdy franczyzodawca powinien posiadać sprawdzone modele zarządzania tą działalnością oraz obsługi klienta, które będzie mógł wdrożyć w aptekach franczyzowych – mówi Adam Wroczyński, dyrektor ds. projektów w Akademii Rozwoju Systemów Sieciowych.

O tym, że narzędzia te są skuteczne, świadczą deklaracje wielu farmaceutów o znaczącej poprawie wyników ich aptek po przyłączeniu się do sieci franczyzowych.

- Rynek aptek niezależnych wciąż jest bardzo duży. I pomimo tego, że w ostatnim czasie pojawiło się wiele ofert franczyzowych, to myślę, że jeszcze przez dłuższy czas będzie on atrakcyjny dla potencjalnych franczyzodawców, którzy będą starali się tworzyć sieci. Będą to nie tylko inicjatywy dystrybutorów leków, ważnymi graczami na tym rynku stają się lokalne sieci aptek – dodaje Wroczyński.

Joanna Cabaj - Bonicka

Zobacz nasz katalog sieci franczyzowych i upewnij się która franczyza będzie dla Ciebie najlepsza.