Co to jest franczyza?

Budowanie marki od podstaw wymaga dużego kapitału, czasu, a przedsięwzięcie nie musi się zakończyć sukcesem. Można jednak zwiększyć szansę na powodzenie działalności dzięki jej prowadzeniu pod znanym szyldem w ramach franczyzy. Co to jest franczyza? Jakie są jej warunki i pod jakimi markami można działać?

Franczyza – co to takiego?

W ramach franczyzy można prowadzić działalność pod inną, przeważnie znaną, marką. Zawierana jest umowa między franczyzodawcą, czyli oferującym opcję uczestnictwa w systemie franczyzowym, a innym przedsiębiorcą, który chce do niego dołączyć.

Kim jest franczyzobiorca?

To osoba, która dołącza do danego systemu franczyzowego. Zawiera umowę franczyzy i prowadzi na tej podstawie działalność pod daną marką. Zawarta umowa pozwala franczyzobiorcy prowadzić działalność pod znanym brandem z dołączonym pakietem wsparcia organizacyjnego i marketingowego.

Kim jest franczyzodawca?

To przedsiębiorca, który oferuje skorzystanie ze swojego systemu franczyzowego. Franczyzodawca posiada prawa do marki, produktów, usług oraz modelu biznesowego i udziela licencji innym przedsiębiorcom (franczyzobiorcom) na korzystanie z tych zasobów. Franczyzy udzielają marki o dobrze ugruntowanym i sprawdzonym modelu biznesowym.

Na czym polega franczyza dla franczyzodawcy?

Dla oferującego uczestnictwo w systemie to sposób na zwiększenie zasięgu marki, docieranie z ofertą do coraz większej liczby odbiorców i dodatkowe przychody. Wiele znanych sieci franczyzowych rozpoczynało swoją działalność jako lokalne biznesy, posiadające zaledwie pojedyncze lokale. Niektóre z nich na przestrzeni lat rozrastają się do kilkudziesięciu, a nawet kilkuset punktów, niekiedy wychodząc również poza granice naszego kraju.

Czym jest franczyza dla franczyzobiorcy?

Co to jest franczyza z punktu widzenia osoby dołączającej do sieci? To okazja do rozpoczęcia prowadzenia działalności pod znaną marką, ale też na określonych przez franczyzodawcę zasadach. Franczyzobiorca otrzymuje kompletny model biznesowy – prawo do korzystania ze znaków towarowych, know-how, szkolenia i materiały. Nie musi startować jako anonimowa marka i budować jej tożsamość od zera. Może prowadzić działalność według sprawdzonego pomysłu, ale też zgodnie z określonymi zasadami.

Na know-how, które uzyskuje franczyzobiorca, składają się szkolenia dla przedsiębiorcy i jego pracowników, polityka zakupowa i marketingowa, wsparcie i doradztwo. Owo doradztwo obejmuje nie tylko procedury typowe dla danego biznesu, ale również politykę personalną czy zagadnienia finansowo-księgowe. Franczyzodawca dostarcza także wsparcie w  postaci szkoleń, czy marketingu. Dzięki temu franczyzobiorca może lepiej odwzorować działalność prowadzoną przez franczyzodawcę i zwiększyć szansę na sukces rynkowy.  Z tego powodu coraz więcej osób zainteresowanych otwarciem własnej działalności gospodarczej uważa, że franczyza to dobry pomysł na własny biznes.

Zarówno te mniejsze, jak i te największe, najbardziej dochodowe franczyzy znacznie zmniejszają ryzyko związane z otwarciem własnej działalności. Jest to bardzo ważny argument dla potencjalnych przedsiębiorców, gdy spojrzymy na rynek z perspektywy kilku ostatnich lat, kiedy to wiele firm nie poradziło sobie z konsekwencjami najpierw pandemii, a następnie inflacji i znacznym wzrostem kosztów bieżącej działalności. Bezpieczeństwo, które gwarantuje działalność pod znaną marką, z wypracowanym know-how sprawiło, że taka forma działalności stała się według inwestujących znacznie bardziej atrakcyjna niż indywidualny, tworzony od podstaw biznes. Co to jest franczyza i na czym polega, zainteresowało nawet wiele osób, które wcześniej nie miały własnej działalności gospodarczej.

Do kogo jest skierowana franczyza?

Wiemy już, czym jest franczyza. Kogo powinny zainteresować oferty franczyz? Przede wszystkim osoby, które są gotowe do prowadzenia działalności według zasad wyznaczonych przez franczyzodawcę. Dlatego też potencjalny franczyzobiorca powinien zastanowić się, czy pasuje osobowościowo do takiego modelu. Działalność na zasadzie franczyzy może nie odpowiadać osobom, które mają trudności ze wpasowaniem się w nakreślony plan biznesowej codzienności. Franczyzodawca może przeprowadzać regularne kontrole, aby sprawdzić, czy przedsiębiorca wywiązuje się z zawartej umowy. Jest to wskazane w tym modelu biznesowym dla zapewnienia jakości, przy czym w każdym systemie franczyzowym może to wyglądać inaczej.

Czy franczyza to gotowy sposób na sukces, który przynosi efekt bez większego zaangażowania? Prowadzenie działalności na takiej zasadzie ułatwia osiągnięcie oczekiwanego wyniku, ale nie oznacza, że każdy go odniesie. Rezultat zależy m.in. od operatywności i ciężkiej pracy.

Zasady franczyzy sprzyjają osiągnięciu sukcesu przez osoby mniej doświadczone w prowadzeniu biznesu. Dzięki niej ograniczają ryzyko niepowodzenia. To także dobra decyzja w branżach konkurencyjnych, w których podstawą jest silna marka.

Trzeba też zwrócić uwagę, że choć systemów franczyzowych jest bardzo dużo, to w pewnych branżach działa ich wiele, np. gastronomicznej, a w innych – bardzo mało lub w ogóle. Zatem nie w każdej działalności franczyza jest w ogóle możliwa. Wybór jest jednak naprawdę bardzo zróżnicowany i bez problemu można dostosować biznes franczyzowy do własnych preferencji, predyspozycji oraz umiejętności. W oparciu o ten model działalności można stworzyć nie tylko duży market, czy sklep działający w galerii handlowej, lecz nawet zajmować się nauczaniem języków obcych lub zostać agentem nieruchomości.

Ile kosztuje franczyza i na czym polega?

Na czym polega franczyza pod względem finansowym dla franczyzobiorcy? Ponosi on pewne opłaty z tytułu dołączenia do danej sieci, takie jak:

• Minimalna kwota na start – to nie tyle opłata, co kwota wymagana, aby móc rozpocząć daną działalność. Określa, ile środków powinien mieć przedsiębiorca na start, aby ją uruchomić.
• Opłata wstępna – pobierana za przystąpienie do sieci. Wynosi przeważnie od zera do kilku, a nawet kilkudziesięciu, tysięcy złotych. Jest to opłata jednorazowa.
• Opłata bieżąca – za korzystanie z  licencji franczyzowej. Może być naliczana na kilka sposobów (głównie w formie procentowej od obrotu lub formie ryczałtu). Ryczałt stosowany jest przede wszystkim w działalnościach na niewielką skalę, np. gastronomii mobilnej. Systemy franczyzowe są pod tym względem bardzo zróżnicowane.
• Opłata marketingowa – za marketing centralny marki odpowiada franczyzodawca, który może ustalić, jaką kwotę będzie z tego tytułu płacić miesięcznie franczyzobiorca. W tym przypadku również opłaty są naliczane na różnych zasadach – określony procent od sprzedaży, stała kwota, ustanawiana indywidualnie, ale też może nie obowiązywać w danym systemie franczyzowym.

Jeśli wciąż masz wątpliwości i zastanawiasz się „franczyza – co to?” lub potrzebujesz więcej danych, przedstawiamy garść informacji o tym, jak wygląda współpraca z kilkoma przykładowymi sieciami franczyzowymi.

Przykłady franczyzy

Jak to wygląda w znanych sieciach franczyzowych? Oto przykłady franczyzy różniące się między sobą sposobem rozliczania z franczyzobiorcami i sumą, jaka potrzebna jest na start oraz do bieżących rozliczeń z siecią:

• Domino’s Pizza – minimalna kwota potrzebna na start wynosi około 500 tys. zł, przy czym zależy od wielu czynników m.in. posiadania własnego lokalu. Kolejnym kosztem jest opłata wstępna przy zawieraniu umowy – 28 500 zł. Do tego opłaty bieżące w wysokości – 4% sprzedaży netto (opłata międzynarodowa), 2,5% sprzedaży netto (opłata lokalna), a także opłata marketingowa – 3,86% sprzedaży netto.
• Intermarché – minimalna kwota potrzebna na start wynosi 400 tys. zł. Opłata bieżąca za licencję znaku firmowego naliczana jest od obrotu.
• Coffeeloffee – dostępnych jest kilka form współpracy, różniących się od siebie minimalną kwotą potrzebną na start. Koszt uruchomienia indywidualnego lokalu wynosi od 42 000 zł, natomiast okienko podawcze lub wyspa w galerii handlowej kosztować będzie od 38 000 zł. Opłaty bieżące to suma stałej kwoty 800 zł oraz 1 procenta miesięcznego obrotu. Nie jest pobierana opłata wstępna ani marketingowa.
• Abakus Europe – jedyna opłata na start to 2490 zł za przystąpienie do franczyzy w formie Easy Start do 20 uczniów. Lekcje mogą być przeprowadzane we własnych lokalach, a także w centrach kultury, szkołach i przedszkolach, więc sieć nie wymaga żadnej kwoty związanej z obsługą lokalu. Opłata bieżąca zależy natomiast od liczby uczniów – do 10 uczniów wynosi ona 390 zł, a powyżej 10 uczniów, 50 zł za osobę.
• Epaka.pl – to, ile kosztuje franczyza tej sieci, zależy od tego, czy masz już swoją działalność i chcesz jedynie dodać usługi epaka.pl do swojej oferty, czy zamierzasz otworzyć indywidualny lokal skupiony wyłącznie wokół usług sieci. W pierwszej opcji opłata wstępna to zaledwie 499 zł netto, a opłata miesięczna – 19,99 zł. Druga forma współpracy wiąże się z inwestycją 16 000 zł netto w opłatę wstępną, a także do 199 zł brutto miesięcznie, zależną od lokalizacji.

Franczyza – co to jest, ile kosztuje, jakie branże mogą być najbardziej dochodowe oraz wiele więcej porad na temat działalności franczyzowej znajdziesz również w innych dostępnych u nas artykułach. Zachęcamy do zapoznania się z nimi i przybliżania tajników, z jakimi wiąże się franchising.