Franczyzodawca – kim jest, jakie ma obowiązki oraz jak nim zostać?

Dzięki franczyzie można prowadzić działalność, opierając się na cudzej marce i czyimś pomyśle – korzystać z kompletnego, gotowego modelu biznesowego. Z punktu widzenia franczyzodawcy to sposób na rozwijanie firmy za pośrednictwem innych przedsiębiorców. W ten sposób powstaje sieć placówek pod daną marką, rozwijana przez wiele firm. Kim jest franczyzodawca? Jakie ma obowiązki i kto może nim zostać?

Franczyzodawca – kto to?

Franczyzodawca to firma, dzięki której nie trzeba budować marki od zera. Uzyskuje się natychmiast rozpoznawalność. Franczyza umożliwia prowadzenie działalności pod cenionymi brandami, które są znane w Polsce i na świecie, oraz nieustannie inwestują w rozwój i reklamę.

Po co tworzy się sieć franczyzową? Dzięki temu marka może zwiększyć udział w rynku. Poza tym franczyzobiorca ponosi pewne opłaty, np. wstępną na początku współpracy, a także opłaty bieżące. Nie obowiązują pod tym względem jednolite zasady we wszystkich systemach franczyzowych. Zazwyczaj opłaty wyliczane są od przychodu. Przeważnie wynoszą od kilku do kilkunastu procent. Najbardziej znane w Polsce marki, które prowadzą sieć franczyzową to m.in.: Alior Bank, Carrefour Express, Credit Agricole, Intermarché, McDonald’s, czy Żabka.

Jak zostać franczyzodawcą?

Przeważnie sieci franczyzowe powstają na dwa sposoby. Tym najpopularniejszym jest przekształcenie istniejącej firmy. Zdarza się też, że marka od zera powstaje z myślą o tym, że będzie działać w oparciu o franczyzę. Często historia danego systemu franczyzowego rozpoczyna się od tego, że firma rozwija działalność, a zainteresowane osoby zaczynają wysyłać pytania o możliwość kupna od niej licencji franczyzowej mimo tego, że nie oferuje ona jeszcze franczyzy.

Inni decydują się na franczyzę, gdyż chcą przyspieszyć rozwój marki – nie mają odpowiedniego kapitału, aby zrealizować plan samodzielnie. Nie jest to jednak metoda współpracy, którą można ratować przedsiębiorstwo osiągające słabe wyniki. Teoretycznie franczyzodawcą może zostać praktycznie każda firma, ale tylko w wybranych przypadkach ma to uzasadnienie biznesowe.

Przede wszystkim należy opracować taki system współpracy, który ma szansę na powodzenie i uzbroić się w cierpliwość. Utworzenie sieci wymaga zaangażowania kapitału i zasobów ludzkich, a profity dla franczyzodawcy mogą nadejść nawet po latach. Sukces zależy od wielu czynników. Zatem, jak zostać franczyzodawcą i mieć szansę na oczekiwany rozwój sieci? Przede wszystkim trzeba utworzyć system, który może działać. Jak to zrobić?

Jak stworzyć sieć franczyzową?

Nie ma idealnego modelu, który w każdym przypadku osiągnie sukces, ale warto trzymać się pewnych podstawowych reguł, aby zwiększyć prawdopodobieństwo oczekiwanego wyniku.

Przejrzyste zasady

Zasady funkcjonowania franczyzy powinny być proste, aby ich wdrożenie było łatwe, a osiągnięcie przez franczyzobiorców sukcesu – realne. Jeśli będą skomplikowane, to od samego początku działania sieci może to powodować komplikacje. Pojawią się na różnych etapach – choćby rekrutacji i szkoleń.

Prostota dotyczy wielu elementów systemu franczyzowego. W gastronomii im prostszy projekt kuchni, jej rozplanowanie, tym łatwiej dopasować placówkę do wymogów. Podobnie warto podejść do menu. Jeśli jest proste, to też może wymagać mniejszej liczby sprzętów, powierzchni, a koszty działalności będą niższe. Nie jest potrzebna duża ilość miejsca do przechowywania składników. Tym samym nie stawia to franczyzobiorcy dodatkowych barier.

Rozsądne koszty rozpoczęcia działalności

Jeśli start wymaga bardzo dużej inwestycji w wyposażenie i jego montaż, to może zniechęcać wielu zainteresowanych daną franczyzą. Niektóre oferty franczyzy są dostępne tylko dla posiadających znaczny kapitał. Przykładowo minimalna kwota potrzebna na start, aby otworzyć restaurację McDonald’s, wynosi 2 mln zł, ale już w przypadku sieci Biesiadowo wymagane jest mniej niż 100 tys. zł. Warto opracować takie wymagania, aby nie stanowiły zbyt dużej bariery finansowej dla potencjalnych franczyzobiorców.

Zapewnienie wsparcia franczyzobiorcom

Franczyzobiorcy powinni mieć zagwarantowane usługi doradcze, wiedzę i informacje, dzięki którym łatwiej zrealizują cele biznesowe. Przekazane know-how stanowi, poza marką, najcenniejsze, co uzyskuje się w ramach franczyzy. Zdobycie takiej wiedzy technicznej i pozatechnicznej na innych zasadach jest trudne, a odgrywa kluczową rolę w odniesieniu sukcesu.

Utworzenie jednostki pilotażowej

Może nie wystarczyć jedna – należy sprawdzić, jak dana koncepcja biznesowa będzie się sprawdzać w różnych lokalizacjach zbliżonych do tych, gdzie mogą działać punkty sieci. Wskazane, aby franczyzodawca poprowadził chociaż jedną placówkę pilotażową na takich samych warunkach, które będzie proponować franczyzobiorcom. Na tej podstawie może ocenić, jak jego system działania będzie działać w praktyce. Jeśli uruchamia się sieć, to na podstawie przetestowanego systemu działania, który się sprawdził w ramach pilotażu.

Ocena przedsięwzięcia

Analizując, czy w danym przypadku utworzenie sieci franczyzowej ma szansę powodzenia, trzeba przede wszystkim ocenić, czy udało się odnieść sukces w ramach danego konceptu. Ma to być sprawdzony pomysł na biznes, a marka znana na swoim rynku. Przychody jednostki franczyzowej powinny przynosić zadowalający zwrot z zainwestowanego kapitału po pokryciu wszystkich kosztów. Z drugiej strony franczyzodawca powinien uzyskiwać wystarczające przychody z opłat uzyskiwanych od franczyzobiorców.

Obowiązki franczyzodawcy

Franczyzodawca powinien:

• Być właścicielem danej nazwy handlowej lub mieć do niej tytuł prawny.
• Prowadzić z sukcesami działalność w danej branży przez dłuższy okres – najlepiej co najmniej kilka lat.
• Prowadzić przez pewien czas jednostkę pilotażową.
• Zapewnić w ramach sieci franczyzowej szkolenie wstępne, a także wsparcie w czasie obowiązywania umowy franczyzy.
• Dokładnie określić warunki franczyzy, a w tym wysokość opłat uiszczanych na jego rzecz.
• Rozwijać produkty i usługi, prowadzić działania reklamowe, rozwiązywać pojawiające się problemy.

Franczyzodawca powinien utworzyć sieć na takich zasadach, aby ograniczyć ryzyko niepowodzenia działalności franczyzobiorców.