Wpływ edukacji na prowadzenie własnej firmy

W najnowszym raporcie „Pod lupą”, EFL przyjrzał się wpływowi edukacji na prowadzenie działalności gospodarczej w sektorze MŚP. Wyniki pokazują, że choć wielu przedsiębiorców deklaruje zgodność między wykształceniem a profilem firmy, to wcale nie oznacza to, że dyplom jest kluczem do sukcesu.

W całym sektorze małych i średnich firm aż 69% właścicieli przyznaje, że ich edukacja pokrywa się z branżą, w której działają. Szczególnie wyraźne jest to w usługach, gdzie ten wskaźnik sięga aż 84%. Na przeciwnym biegunie znajduje się transport – tu ponad połowa właścicieli (55%) prowadzi działalność niezwiązaną ze swoim wykształceniem.

Pod względem przydatności wyższego wykształcenia zdania są podzielone: 52% przedsiębiorców uważa, że wykształcenie faktycznie wspiera ich w codziennym zarządzaniu firmą, natomiast 46% nie widzi takiej korelacji. Co ciekawe, im większa firma, tym większe uznanie dla formalnej edukacji – w średnich przedsiębiorstwach dyplom ceni aż 92% właścicieli, a w mikrofirmach tylko 22%.

– Dyskusja o tym, czy ważniejsze jest wykształcenie, czy doświadczenie, trwa od dawna i nie ma jednej odpowiedzi. Nasze dane pokazują, że zależy to zarówno od skali działalności, jak i branży. Praktyka jest istotna dla 91% przedsiębiorców, ale jednocześnie prawie 70% z nich prowadzi biznes zgodny z kierunkiem ukończonych studiów. W usługach to aż 84%. Dla wielu właścicieli wykształcenie stanowi solidną bazę, która ułatwia rozwój i współpracę – również na poziomie międzynarodowym. Dla innych liczy się przede wszystkim doświadczenie zdobywane przez lata – mówi Paweł Bojko, wiceprezes zarządu EFL. – Widać też, że im bardziej złożona struktura firmy, tym rola wykształcenia rośnie. W małych firmach dominuje praktyka, natomiast w większych potrzebna jest wiedza specjalistyczna.

Blisko połowa właścicieli firm bez dyplomu uczelni wyższej

Raport EFL „Wykształcenie czy doświadczenie. Co pomaga w biznesie. Pod lupą” pokazuje, że droga edukacyjna polskich przedsiębiorców jest różnorodna, a brak wyższego wykształcenia nie zamyka drogi do prowadzenia własnego biznesu.

Wśród osób z wykształceniem średnim najwięcej ukończyło technikum (52%). Maturę w liceum posiada 44% właścicieli firm, a jedynie 4% ukończyło szkołę zawodową.

Jeśli chodzi o studia, to zarówno licencjat/magisterka, jak i tytuł inżyniera są w posiadaniu po 29% przedsiębiorców. Oznacza to, że łącznie 42% właścicieli MŚP nie ukończyło studiów wyższych. Jeszcze mniej osób decyduje się na dalsze kształcenie – tylko 11% ma za sobą studia podyplomowe, a doktoratem może pochwalić się zaledwie 1% ankietowanych.

Znaczące różnice widać przy podziale według wielkości firm. W mikroprzedsiębiorstwach wykształcenie wyższe posiada zaledwie 18% właścicieli (studia magisterskie/licencjackie) i 9% inżynierskie. W średnich firmach liczby te rosną do 44% i 52%. Dodatkowo co trzeci właściciel średniego przedsiębiorstwa ma w CV studia podyplomowe, co w przypadku mikrofirm jest nadal rzadkością.

Edukacja a branża – największe rozbieżności w transporcie

W większości firm MŚP edukacja właścicieli pokrywa się z profilem prowadzonej działalności – dotyczy to 69% badanych. Zależność ta wzrasta wraz z rozmiarem firmy – od 63% w mikro i małych przedsiębiorstwach do 85% w średnich.

Najwyższą zgodność zadeklarowali właściciele firm usługowych (84%), rolniczych (76%) oraz budowlanych (75%). Największy rozdźwięk pojawia się natomiast w branży transportowej, gdzie ponad połowa (55%) właścicieli nie ma wykształcenia odpowiadającego charakterowi firmy.

W mikrofirmach formalna edukacja schodzi na dalszy plan

Ocena przydatności wykształcenia w codziennej pracy przedsiębiorcy nie jest jednoznaczna. 52% respondentów twierdzi, że wyższe wykształcenie im pomaga, 46% uważa przeciwnie.

Ponownie, różnice są znaczące w zależności od wielkości firmy. W średnich przedsiębiorstwach aż 92% właścicieli widzi wartość w wykształceniu, natomiast w mikrofirmach pozytywnie ocenia je jedynie co piąty.

Podobnie wygląda to w rozbiciu na branże. Najwięcej zwolenników wyższego wykształcenia znajdziemy w usługach (74%) i przemyśle (69%). Rolnictwo oraz transport to sektory, w których dominują przeciwnicy tezy, że dyplom jest przydatny – odpowiednio 82% i 54% przedstawicieli tych branż uważa, że wykształcenie nie ma większego znaczenia.