Stowarzyszenie Ajentów i Franczyzobiorców: niezbędna jest ustawa i kompleksowa regulacja franczyzy

Franczyzobiorcy i ajenci zrzeszeni w Stowarzyszeniu Ajentów i Franczyzobiorców (SAiF) domagają się ustawowego uregulowania umowy franczyzy, wprowadzającego czytelne zasady, np. gwarancje dla franczyzobiorców, zapewniające ochronę w przypadku występowania sytuacji niepożądanych - wynika z opublikowanego we wtorek komunikatu.

Trzeba uregulować zarówno samą umowę franczyzy, jak również relacje pomiędzy franczyzobiorcami i franczyzodawcami oraz pomiędzy sieciami franczyzowymi a innymi uczestnikami rynkowymi, tak by wprowadzić ład i zasadę równych szans - postuluje SAiF w opublikowanym opracowaniu „Franczyza do zmiany”.

W naszej ocenie konieczne jest w pierwszej kolejności doprowadzenie do wyczerpującego uregulowania ustawowego samej umowy franczyzy, natomiast ten krok nie może być jedynym – niezbędna jest również pogłębiona analiza prowadząca do koniecznych zmian w polskim prawie m.in. w zakresie prawa pracy, reguł konkurencji, prawa podatkowego czy innych istotnych obszarów regulacji życia społeczno-ekonomicznego - wskazała prezeska stowarzyszenia Agnieszka Nowak, cytowana w informacji.

Dodała, że Stowarzyszenie Ajentów i Franczyzobiorców powstało w 2020 roku w celu zapewnienia wsparcia i pomocy osobom poszkodowanym przez sieci franczyzowe, przede wszystkim działające w handlu. Poinformowała, że członkowie SAiF reprezentują liczną grupę osób, które "brutalnie zderzyły się z funkcjonowaniem tego modelu biznesowego, który niestety jest tak pomyślany, że prowadzi bardzo często do krzywdy ludzkiej i dramatów".

Według Agnieszki Nowak brak odpowiednich przepisów dotyczących stosunków między franczyzodawcami i franczyzobiorcami uderza również w sam rynek, prowadząc do zachwiania równowagi pomiędzy jego uczestnikami, a także osłabienia roli i pozycji państwa. - Sytuacja ta nie doczekała się uregulowania na gruncie ustawowym, które z jednej strony zapewniałoby czytelne zasady, prawa i obowiązki stron, w tym też stosowne gwarancje dla słabszej strony jaką jest franczyzobiorca, z drugiej zaś – na gruncie odpowiednich instytucji i organów zapewniałoby realną ochronę w przypadku występowania sytuacji negatywnych czy niepożądanych - podkreśliła prezeska SAiF.

W ocenie SAiF należy wprowadzić umowę franczyzy do katalogu umów nazwanych w prawie cywilnym, a określać powinna ona m.in. prawa i obowiązki stron, czas i zakres trwania umowy, wzajemne rozliczenia, roszczenia czy możliwość wypowiedzenia umowy. Funkcjonowanie franczyzy powinno być też kontrolowane przez właściwe organy, co m.in. miałoby zapobiegać stosowaniu przez sieci praktyki ukrytego zatrudnienia i unikania w ten sposób obciążeń nakładanych na pracodawcę.

Stowarzyszenie uznaje również za konieczne stworzenie katalogu klauzul zabronionych w umowie franczyzy, w szczególności dotyczących poufności umów, zmian warunków umowy za pomocą instrukcji i wytycznych, czy też wypowiedzenia kredytu kupieckiego bez podania przyczyny lub w trybie niezwłocznym.

W przygotowaniu opracowania pomogli nam naukowcy, m.in. prof. Artur Nowak-Far ze Szkoły Głównej Handlowej i prof. Rafał Adamus z Uniwersytetu Opolskiego. Przekazaliśmy je ministrze pracy Agnieszce Dziemianowicz-Bąk. Mamy nadzieję, że będzie ono zaczynem do prac nad projektem ustawy - powiedziała w rozmowie z PAP prezeska SAiF.