Rynek aptek: program partnerski sposobem na niezależność?

Rosnąca konkurencja i zwiększające się z roku na rok usieciowienie rynku podnosi farmaceutom poprzeczkę. Czy można zachować niezależność, realizować opiekę farmaceutyczną i wygrywać z sieciami? Na to pytanie odpowiadają hurtowi dystrybutorzy farmaceutyków.

Czego potrzebuje polski farmaceuta

Niezależne apteki to najczęściej biznesy rodzinne, prowadzone przez kolejne pokolenia. Ich pacjenci mają świadomość, że oprócz zakupu danego leku, mogą liczyć także na fachową poradę. Wyzwania, jakie stawia przed aptekarzami współczesny rynek powodują, że wielu z nich potrzebuje wsparcia.

Eksperci NEUCA, hurtowego dystrybutora farmaceutyków - jako szczególnie ważny - wskazują obszar związany z kierowaniem zespołem oraz z  doborem zamówień towaru do apteki. Te elementy mogą w znaczący sposób wpłynąć na kondycję finansową poszczególnych placówek. Farmaceuci zdają sobie sprawę z konieczności wsparcia biznesowego i sami aktywnie go poszukują.

Takim wsparciem mogą być programy partnerskie oferowane przez dużych hurtowników. Farmaceuci ostrożnie do nich przystępują obawiając się o pozyskiwanie ich danych finansowych, obrotów, struktury sprzedaży, czy ogólnej kondycji apteki. Szczególnie niebezpiecznie jest to w momencie kiedy program ma niejasne zasady, a organizatorem jest firma posiadająca własne apteki.

Autonomia to podstawa
Ponad 72% farmaceutów przyznaje, że dołączenie do programu partnerskiego pomogło im w budowaniu biznesu. Takie wyniki dostarcza badanie satysfakcji przeprowadzone wśród farmaceutów uczestniczących w programie PARTNER+ oferowanym przez firmę NEUCA.

Respondenci deklarują, że program pozostawia im niezależność zarządzania, co pozwala zachować autonomię i pozytywnie wpływa na sytuację ekonomiczną apteki. Te elementy były najważniejszymi powodami, dla których farmaceuci zdecydowali się dołączyć do programu.

Ostatnio na naszym rynku pojawiło się wiele projektów dedykowanych farmaceutom. Wiele z nich ostatecznie ograniczyło autonomię poszczególnych aptekarzy, dlatego też pomysły tego typu dość wolno zyskują ich zaufanie.

- Istnieje zapotrzebowanie na programy, które umożliwiają farmaceutom podejmowanie przez nich samodzielnych decyzji, ale również poczucie realizacji etycznej misji zawodu aptekarza - mówi Piotr Merks, farmaceuta, niezależny ekspert w zakresie opieki farmaceutycznej.

To podnosi rentowność aptek

Na sukces apteki składa się wiele czynników. Oprócz tych najbardziej oczywistych jak lokalizacja czy wiedza farmaceuty, dużą rolę odkrywają także aspekty związane z zarządzaniem personelem, odpowiednią ekspozycją towarów czy wizualizacją zewnętrzną. Eksperci NEUCA wskazali te elementy, które w znaczący sposób wpływają na rentowność niezależnych aptek:

Doskonalenie umiejętności miękkich - doskonalenie umiejętności interpersonalnych, a w konsekwencji skutecznej komunikacji, jest niezwykle potrzebne do pracy i zarządzania zespołem. Umiejętność wywierania wpływu, budowania pracy zespołowej czy delegowania obowiązków to tylko wybrane cechy, jakimi powinien się charakteryzować dobry manager apteki.

Dodatkowe szkolenia - jak w każdej branży, także w farmacji wymagany jest ciągły rozwój. W podążaniu za wiedzą, która może okazać się przydatna w codziennej pracy, nie należy zapominać o szkoleniach prowadzonych przez ekspertów.

Odpowiednia motywacja wśród pracowników pierwszego stołu - motywacja personelu apteki do realizacji misji pomocy pacjentom w dużej mierze zależy od jego wynagrodzenia. Wzrost zaangażowania pracowników w rozwój placówki można uzyskać m.in. poprzez wprowadzenie systemu premiowego, uwzględniającego wkład poszczególnych pracowników w codzienną obsługę pacjenta. Można to inaczej określić jako premia do podstawowego wynagrodzenia, wypłacana w oparciu o rezultaty wykonywanej pracy. Rozwiązanie to zmotywuje personel do większej efektywności i może znacząco poprawić konkurencyjność samej apteki.

Dobrze przeprowadzona rekrutacja - proces polegający na zatrudnieniu nowego pracownika jest bardzo istotny dla prawidłowego funkcjonowania apteki. Rola osoby, która pracuje w aptece na co dzień, ma kontakt z pacjentem i wydaje leki, jest kluczowa dla jej prawidłowego funkcjonowania. Warto przed rozmową przygotować wcześniej zestaw cech idealnego kandydata, jakimi powinna cechować się nowo zatrudniona osoba i kierować się nimi przy wyborze kolejnego pracownika.
Stały monitoring daty ważności preparatów - odpowiednie zarządzanie asortymentem apteki pozwala uniknąć ryzyka ich przeterminowania, a co za tym idzie, utraty pieniędzy. W tym przypadku warto opracować plan zarządzania produktami bądź skorzystać z pomocy, jakie oferują programy apteczne.

Merchandising to konieczność - merchandising jest przede wszystkim sposobem prezentacji produktów, który przekłada się na zwiększenie sprzedaży. Dobrze znać jego prawidła i wdrożyć je w aptece, a wyniki tego działania przynieść mogą wymierne efekty.Nowoczesne rozwiązania systematyzują pracę i oszczędzają czas – postęp technologiczny i nawał informacji powoduje, że coraz więcej aptek decyduje się na ułatwienie pracy swojemu personelowi poprzez wprowadzenie do apteki nowoczesnych systemów informatycznych.

Pozwala to na lepsze zarządzanie towarem, a także sporą oszczędność czasu. Warto podążać za najnowszymi trendami i zapewnić sobie komfort pracy poprzez wdrożenie nowych technologii. Aby nie odstawać od konkurencji należy więc zorientować się, jakie narzędzia dostępne są na rynku i wybrać te, które najlepiej odpowiadać będą potrzebom apteki.

Niezależne apteki w Polsce
Jak wynika z raportu IMS Health, pod koniec grudnia 2015 roku w Polsce funkcjonowało 14 446 aptek - liczba ta wzrosła o 128 podmiotów w stosunku do grudnia 2014 roku. W ciągu ostatniego roku przybyło jednak 574 aptek sieciowych zaś o 446 zmniejszyła się liczba aptek niezależnych - zauważalny stał się trend wzrostowy liczby tych sieciowych. W ostatnim miesiącu 2015 roku w Polsce istniało ich 5 223. Apteki niezależne stanowiły prawie 64% całkowitej liczby.

Istotnym problemem strukturalnym są duże sieci aptek. Trzy największe z nich zrzeszają ponad 1000 aptek i stanowią ponad 20% rynku aptek sieciowych.

Obecnie najwięcej aptek działa w województwie mazowieckim (1919), z czego ponad 62% zajmują apteki rodzinne, a prawie 38% apteki sieciowe. Województwo to charakteryzuje się także największą liczbą aptek rodzinnych. Najmniejsza liczba aptek występuje w województwie opolskim - 381, z czego ponad 69% zajmują te rodzinne a prawie 31% sieciowe.

Najmniej aptek rodzinnych występuje w województwie pomorskim. Na 795 wszystkich aptek, aż 47% zajmują sieciowe a 53% rodzinne. Dane IMS Health pokazują także, że średni obrót apteki w grudniu 2015 roku wyniósł 183 tys. zł (+15,8% rdr). Był on jednak zróżnicowany pomiędzy aptekami sieciowymi i niezależnymi - odpowiednio 270 tys. zł i 135 tys. zł.