Ubrania robocze a obowiązek pracodawcy

Wielu pracodawców i pracowników nie ma wiedzy na temat tego, że obowiązujące w Polsce prawo nakłada na obie strony stosunku pracy obowiązki i prawa związane z koniecznością dostarczania odzieży roboczej. Nie są to jednak obowiązki dotyczące wszystkich stosunków pracy i każdego rodzaju pracy. Kiedy zatem na pracodawcy ciąży obowiązek dostarczenia pracownikowi odzieży roboczej? Jakie przepisy to regulują i gdzie szukać na ten temat informacji? Kto wreszcie odpowiada za utrzymanie odzieży roboczej w należytym stanie i czyją jest ona własnością?

Podstawowe uregulowania prawne – art 237(6) k.p. i następne podstawowe przepisy dotyczące wszelkich spraw normujących stosunek pracy zawarte są w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksie pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141) zwanym dalej k.p. W art. 237(7) k.p. unormowane są niemal wszystkie podstawowe regulacje dotyczące stroju roboczego. I tak stosownie do § 1 tego artykułu, pracodawca jest zobowiązany do dostarczenia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego, jeżeli:

1) odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2) bądź ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Warto dodać, że takie ubrania robocze muszą być zgodne z wymaganiami określonymi w Polskich Normach, a także muszą być dostarczone pracownikowi nieodpłatnie. Nie oznacza to jednak w żaden sposób, że taka odzież przechodzi na własność pracownika, któremu została dostarczona – jest ona ciągle własnością pracodawcy. Reguluje to wprost art. 238(8) § 2 k.p., który stanowi, że tego typu odzież i obuwie robocze stanowią własność pracodawcy. Artykuł ten odnosi się co prawda również do środków ochrony indywidualnej, jednak nie są one przedmiotem niniejszego opracowania.

Wyjątki od zasady

Przytoczony powyżej art. 237(7) k.p. jest ogólną zasadą, która doznaje jednak wielu wyjątków już w kolejnych jego paragrafach. § 2 stanowi o tym, że pracodawca może ustalić stanowiska w swoim zakładzie pracy, na których dopuszczone będzie używanie przez pracowników używanie własnej odzieży i obuwia roboczego. Taki ubiór musi jednak spełniać wymagani bezpieczeństwa i higieny pracy i co najistotniejsze, pracownicy muszą wyrazić zgodę na wykorzystanie własnego ubioru. Od takiej możliwości jest jednak uregulowany kolejny wyjątek w § 3, gdzie ustawodawca przyjął, że taka możliwość wyłączona jest w przypadku stanowisk, na których wykonywane są prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

Wynagrodzenie?

§ 4 statuuje zasadę, że w przypadku używania przez pracownika własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2 art. 237(7) k.p., pracodawca ma obowiązek wypłacenia odpowiedniego ekwiwalentu pieniężnego w wysokości uwzględniającej aktualne ceny tego typu odzieży i obuwia.

Reklama na odzieży roboczej?

Poruszając temat ubrań roboczych nie sposób nie wspomnieć o odzieży reklamowej. Pracodawcy mogą spełnić swój ustawowy obowiązek, o którym było powyżej i jednocześnie zapewnić sobie reklamę własnej firmy poprzez odzież reklamową – ubrania robocze mogą posiadać logo pracodawcy, a nawet jego hasła reklamowe. Nie statuuje tego żaden przepis ustawy. Odzież reklamowa wpływa jednak na postrzeganie marki danej firmy i pokazuje przede wszystkim jej profesjonalizm - pracownicy w ubraniach zaopatrzonych chociażby w logo reprezentowanej firmy budzą znacznie większe zaufanie!

Podsumowując, warto znać powyższe uregulowania prawne, gdyż nie stosowanie się do powszechnie obowiązujących przepisów prawnych może wiązać się z odpowiedzialnością z tytułu. Czy warto zatem ryzykować?